Museumplein Grootegast

Museumplein Grootegast bevindt zich aan de Legolaan, waar van 1963 tot 1998 LEGO Nederland gevestigd was. Daar zitten nu drie verschillende musea onder één dak: het LEGiO-museum, Museumdrukkerij IJzer & Lood en het Victory museum (over de Tweede Wereldoorlog). Tevens zijn er een American diner en een museumwinkeltje. Het is een echt familiemuseum voor alle generaties en volgens initiatiefnemer Henk Roede het leukste uitje van het Noorden, met 23.000 bezoekers in 2023.

Initiatiefnemer Henk Roede

Het project

Toen de gemeente Grootegast ging fuseren tot de gemeente Westerkwartier, maakten ze zich bij de lokale handelsvereniging een beetje zorgen. Grootegast zou niet langer de hoofdplek van de gemeente zijn.

‘We dachten… wat is nou uniek aan Grootegast? Dat was LEGO. We begonnen met een expositie en een bouwwedstrijd voor kinderen. Toen kwam ik in contact met iemand die een Legomuseum wilde beginnen, inmiddels het LEGiO-museum. Het allermooiste is dat het ook nog is gelukt in het oude pand van Lego,’ vertelt Henk.
Kinderen kunnen in het LEGiO-museum zelf bouwen, maar ook bekende bouwwerken bewonderen en treintjes laten rijden in de Legolandschappen.

Het museum was meteen een groot succes en het groeit nog steeds. Inmiddels zijn er ook het Victory museum bijgekomen én de Museumdrukkerij, die zich eerst achter in de drukkerij van Henk bevond. Op vrijdag en zaterdag wordt daar uitleg gegeven en kan er een eigen kleurplaat of boekenlegger gedrukt worden. In de American diner kunnen bezoekers wat eten en drinken en is er ruimte om feestjes te organiseren.

Henk Roede (beeld: Lisa Bommerson)

Ontwikkelen

Met zijn museumdrukkerij was Henk betrokken bij Toukomst. ‘Veel musea en culturele instellingen liepen tegen het probleem van huisvesting aan, want bij een bank krijg je als culturele instelling nooit het hele bedrag. Toen hebben we een fonds bedacht waar je een hypotheeklening kunt afsluiten tegen een lage rente. Dit idee werd onderdeel van Roemte, waar we uiteindelijk ook door zijn gefinancierd.’

Er zijn veel ontwikkelingen gaande, waaronder een uitbreiding van de drie musea. Ze krijgen geregeld donaties, zoals van oud-medewerkers, verzamelaars of mensen die nog iets op zolder vinden. Van de stichting IJzer en lood in Leeuwarden kreeg de Museumdrukkerij de gehele collectie gedoneerd, waaronder mooie 19e-eeuwse persen en een enorme verzameling houten drukletters.
‘We willen de museumdrukkerij uitbreiden met een grafisch atelier, waar kunstenaars kunnen werken en mensen een eigen kerstkaartje kunnen drukken,’ vertelt Henk.

Buiten is het terras opnieuw bestraat, komen er verrijdbare bloembakken en is er plek voor kleine evenementen. Henk: ‘De Lego laten we liever binnen staan, daar zijn die steentjes echt te duur voor.’

‘Het gaat best goed, maar we moeten wel blijven groeien’.

Financieren

Van Roemte kregen ze een lening voor de aankoop van het pand en een bouwdepot voor verduurzaming. De gevels zijn opgeknapt en geïsoleerd en er zijn zonnepanelen geplaatst.

‘Na de aankoop hebben we een deel aan de gemeente Westerkwartier verhuurd voor de opvang van Oekraïense vluchtelingen. Dat deel van het pand staat nu weer leeg, waardoor we de Museumdrukkerij kunnen uitbreiden. De aannemer gaat wel eerst constructief bekijken of dat kan, aangezien er nogal wat zware machines komen te staan,’ legt Henk uit.

Inkomsten komen uit entreegelden en horeca. De overkoepelende stichting Museumplein ontvangt de entreegelden en betaalt de hypotheek. De musea betalen geen huur en draaien grotendeels op vrijwilligers. De kosten bestaan uit het terugbetalen van de lening, hypotheek, gas en elektra en horecapersoneel.
‘Het gaat best goed, maar we moeten wel blijven groeien. Ook vanwege de btw-verhoging die eraan komt in de cultuursector,’ vertelt Henk.

Momenteel loopt er een crowdfunding voor een krantenpers die ze uit Nieuw-Zeeland willen halen. Daarmee is al vierduizend euro opgehaald. Er zijn fondsen aangeschreven en er is geld ontvangen van de Rabobank, gemeente Westerkwartier en de grafische mediabranche.

Henk: ‘De 30.000 euro voor het transport is binnen. Nu hebben we nog geld nodig voor het opbouwen, opknappen en de expositie. Die krantenpers maakt ons uniek in Nederland, want ze zijn vrijwel allemaal gesloopt. Het is een bijzondere pers met een vlakke drukvorm, waar papier van een rol binnenkomt en als gedrukt en gevouwen krantje weer uitkomt. De pers heeft ook nog wel een leuk maatje dat hier past; moderne (en veel oudere) krantenpersen torenen boven dit gebouw uit.’

Wil je de Museumdrukkerij helpen om een unieke Cossar-krantenpers naar Nederland te halen? Via deze link kun je doneren.

Interieur American diner (beeld: Lisa Bommerson)
Meer weten over dit project?

Mail Bart: bart@roemtegroningen.nl

Bel Bart: 0657105184

 

Expertises: Financiële Analyse, Monumentaal Erfgoed, Agrarisch Natuurbeheer